Auteur: Sabine Romijn

Het CBS heeft vandaag bekend gemaakt dat het aantal mensen in Nederland dat rookt verder is gedaald. Floris Italianer, voorzitter Alliantie Nederland Rookvrij en directeur van de Hartstichting, is enthousiast: “Fantastisch om te zien dat het aantal rokers wederom is gedaald. Dit bevestigt dat het mogelijk is om met de juiste mix van maatregelen, gezondheidsprogramma’s en campagnes het aantal rokers te laten dalen. En dat is goed nieuws voor de volksgezondheid, maar ook voor onze jeugd. Want zien roken doet roken en als er minder volwassenen roken, zullen kinderen dit voorbeeld minder snel volgen.“

De urgentie is onverminderd hoog. Nog steeds sterven jaarlijks ruim 20.000 mensen in Nederland aan de gevolgen van roken. Tegelijkertijd raken iedere week nog steeds honderden kinderen verslaafd. Onze ambitie is dat kinderen rookvrij kunnen opgroeien. De Rookvrije Generatie, de beweging die door de Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds enkele jaren terug is geïnitieerd, krijgt steeds meer draagvlak. Dat zien we onder meer aan het snel toenemende aantal organisaties, verenigingen en bedrijven die hun verantwoordelijkheid nemen. Met het maatschappelijk breed gedragen Preventieakkoord in de hand gaan we belangrijke stappen zetten de komende jaren om kinderen hiertegen te beschermen. De nieuwe cijfers bevestigen dat we op de goede weg zitten. Als iedereen zijn steentje bijdraagt, komt de Rookvrije Generatie steeds dichterbij.

Per 1 augustus 2020 moeten alle schoolterreinen volledig rookvrij zijn.

Positief is dat een rookvrij schoolterrein al gerealiseerd is door het merendeel van de scholen in het primair onderwijs (80%), meer dan de helft van de scholen in het voortgezet onderwijs (62%) en een kleiner deel van de onderwijsinstellingen in het middelbaar beroepsonderwijs (14%). Dit blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut, dat in opdracht van het Trimbos-instituut en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, is uitgevoerd.

Redenen voor een rookvrij schoolterrein

De belangrijkste redenen bij schoolleiders voor het realiseren van een rookvrij terrein zijn dat:

• de school een verantwoordelijkheid heeft om een gezonde leeromgeving te bieden
• de school het goede voorbeeld moet geven
• het ontmoedigen van roken binnen het landelijk beleid past

Ondersteuning

De komende tijd krijgen scholen ondersteuning bij het realiseren van een rookvrij terrein door gezonde school-adviseurs en het Trimbos-instituut. De algemene maatregel van bestuur geeft onderwijsinstellingen meer duidelijkheid waar ze precies aan moeten denken bij het rookvrij maken van hun terrein.

De belangrijkste conclusies uit het onderzoek staan in de infographic Op weg naar een rookvrij schoolterrein. Bron: Trimbos instituut

Acht grote Amsterdamse zorginstellingen bundelen hun krachten in de strijd tegen de sigaret. Zij roepen de gemeente Amsterdam op om de publieke ruimtes rondom hun instellingen tot rookvrij gebied te verklaren. Dit laten ze weten in een brief die zij op 7 maart aan wethouder Simone Kukenheim (zorg) overhandigden.

Afzenders van de brief zijn de ziekenhuizen OLVG, Amsterdam UMC, Boven IJ ziekenhuis, Antoni van Leeuwenhoek en zorginstellingen Amsta, ACTA, Cordaan en Jellinek. Zij doen deze gezamenlijke oproep aan Kukenheim omdat zij de ambitie hebben hun patiënten, cliënten, bezoekers en medewerkers te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van sigarettenrook. Niet alleen binnen hun gebouwen, maar ook op de terreinen daar direct omheen.

Het goede voorbeeld geven

De organisaties, die zich ook hebben verenigd in het Amsterdams Rookalarm, streven naar een rookvrije generatie en willen het juiste voorbeeld geven in de stad. Esther Damen, één van de organisatoren van de zorggroep en projectleider rookvrij in OLVG legt uit: ‘De consequenties van roken en meeroken zijn helaas dagelijks merkbaar. Helemaal in onze zorginstellingen. Iedere week beginnen nog steeds honderden kinderen met roken. De oproep aan de gemeente Amsterdam is voor ons dan ook een logische én noodzakelijke stap. We geven hiermee een duidelijk signaal af en hopen dat nog meer organisaties in de stad, zoals scholen en sportverenigingen, zullen volgen.

Rookvrij verovert terrein

De rookvrije straat of zone is niet nieuw in Amsterdam. Vorig jaar verklaarde Kukenheim de Beverwijkstraat in Amsterdam-Noord tot eerste rookvrije straat. Dat idee kwam van de daar gesitueerde huisartsenpraktijk. Ook deed de wethouder de sigaret in de ban op de pont over het IJ.

Per 1 maart is Susanne Katus de nieuwe directeur-coördinator van de Alliantie Nederland Rookvrij, een samenwerkingsverband van het Longfonds, KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting en inmiddels 150 partners die vol inzet op een rookvrije generatie. Zij volgt Mark Monsma op, die directeur van de Samenwerkende Gezondheidsfondsen is geworden.

Katus was voorheen directeur Toezicht en Handhaving bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Eerder werkte zij voor Gelre Ziekenhuizen, waar ze verantwoordelijk was voor het cluster chirurgie en revalidatie. Tevens was zij partner van een consultancybureau, dat opdrachten heeft verricht in de gezondheidszorg, onderwijs en gemeenten. Daarvoor heeft zij ruime ervaring opgedaan binnen de politie, waar ze verschillende leidinggevende functies bekleedde en een landelijk digitaal kennisplatform heeft opgezet.

Preventie
Katus is blij met deze nieuwe uitdaging: “Al jaren zet ik me in voor kwalitatief goede zorgverlening. Ik geloof erg in de preventie en de aandacht voor de gezondheid van mensen. Om bij de Alliantie Nederland Rookvrij vol in te gaan zetten op deze preventie biedt voor mij een prachtige nieuwe uitdaging.”

In haar nieuwe functie zal Katus zich inzetten voor een rookvrije generatie, een samenleving waarin kinderen kunnen opgroeien zonder de schadelijke gevolgen van roken. Katus zal verantwoordelijk zijn voor de activiteiten van de Alliantie Nederland Rookvrij, de aansturing van het Alliantiebureau en ze zal de belangrijkste schakel zijn voor het bestuur, bestaande uit afgevaardigden van de Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds. Katus: “Ik ben onder de indruk van de daadkracht van deze fondsen om de handen ineen te slaan. Er is inmiddels al veel bereikt: een groot netwerk van betrokken partners en het Preventieakkoord dat is gesloten.”

“Na een periode waarin veel successen zijn geboekt en de Alliantie flink is gegroeid, breekt een nieuwe fase aan,” zegt Floris Italianer, directeur van de Hartstichting en voorzitter van de Alliantie Nederland Rookvrij. Hij is verheugd over de aanstelling van Katus. “Samen met de overheid en maatschappelijke partners gaan we hard werken aan de uitvoering van de afspraken uit het Preventieakkoord. Tegelijkertijd blijft de urgentie onverminderd groot: nog steeds raken elke week honderden kinderen verslaafd aan roken. Daarom is het heel fijn dat we versterking krijgen van Susanne Katus, een ervaren bestuurder die niet bang is de handen uit de mouwen te steken. Ik en de rest van het bestuur kijken uit naar de samenwerking.”

Tanja Jess geeft in Artis het officiële startsein voor stemfase Rookvrije Generatie Awards

Actrice Tanja Jess heeft samen met ARTIS dierenverzorger Job van Tol het officiële startsein gegeven voor de stemfase voor de Rookvrije Generatie Awards. Nederland is hard op weg naar een Rookvrije Generatie. Het afgelopen jaar hebben nog meer mensen en organisaties zich aangesloten en zijn er meer aanmeldingen voor de Awards dan ooit. Op 4 april is de uitreiking met Tanja in het Planetarium in ARTIS, dat in 2019 als eerste dierentuin van Nederland volledig rookvrij wordt.

Waardevolle bijdragen

In 2018 zijn er waardevolle bijdragen geleverd op weg naar een Rookvrije Generatie. Zo is vorig jaar het Nationale Preventieakkoord van kracht geworden waarmee meer dan 70 partijen zich inzetten om een generatie kinderen rookvrij te laten opgroeien.  Daarnaast heeft een groot aantal sportverenigingen, personen en bedrijven zich ingezet. Reden genoeg om ook dit jaar de meest bijzondere aanmeldingen te belonen. Floris Italianer, directeur van de Hartstichting en juryvoorzitter van de Rookvrije Generatie Awards: ‘De groei in het aantal aanmeldingen laat zien dat er een buitengewone toename is van het aantal activiteiten. De Rookvrije Generatie leeft op een heel positieve manier in Nederland. Daarom roepen we iedereen op om te stemmen op de bijzondere initiatieven.’

Publieks- en jurystemmen

Vanaf vandaag tot en met 13 maart kan iedereen stemmen op de genomineerden in de categorieën: bedrijven, gemeenten, personen, recreatie, scholen, sportverenigingen en zorg via: www.rookvrijegeneratie.nl/awards. De stemmen tellen voor 50% mee in de einduitslag. De andere 50% wordt door de jury bestaande uit Floris Italianer (Hartstichting), Sigrid Attema (KWF Kankerbestrijding), Michael Rutgers (Longfonds) en Dewi Segaar (Alliantie Nederland Rookvrij) bepaald.

ABN AMRO sluit zich aan bij de Alliantie Nederland Rookvrij. Daarmee is ABN AMRO de eerste Nederlandse bank die zich gaat inzetten voor een Rookvrije Generatie.

Eerder al besloten ABN AMRO en de Hartstichting samen te werken aan een rookvrije toekomst. Zo is ABN AMRO onder andere gestopt met kredietverlening aan de tabaksindustrie. Het partnerschap van de Alliantie Nederland Rookvrij is daarop een vervolg. ABN AMRO zet nadere stappen in het preventiebeleid dat zich richt op eigen medewerkers.

Floris Italianer, directeur van de Hartstichting en voorzitter Alliantie Nederland Rookvrij, is blij dat ABN AMRO zich verder gaat inzetten voor tabaksontmoediging en de Rookvrije Generatie. “ABN AMRO is hiermee een voorloper als het gaat om verantwoord bankieren en gedrevenheid in hun bijdrage aan het realiseren van een Rookvrije Generatie. Wij roepen andere banken en financiële instellingen op om dit voorbeeld te volgen. Dit is waar Nederland om vraagt.”

ABN AMRO CEO Kees van Dijkhuizen sluit zich daarbij aan: “ABN AMRO onderschrijft de ambitie van een Rookvrije Generatie waar de Alliantie Nederland Rookvrij naar streeft. Roken is een maatschappelijk probleem. We verstrekken al geen leningen meer aan producenten van tabak en beleggingen in tabak zijn uitgesloten bij beleggingsadvies en vermogensbeheer. Als vervolgstap sluiten we ons nu aan bij deze grote maatschappelijke coalitie en hopen we verder te leren van organisaties die hier ook actief mee bezig zijn.”

In Haarlem Oost groeit bijna de helft van de kinderen op in een huishouden waarin wordt gerookt.

Meeroken door kinderen is niet alleen slecht voor hun gezondheid, het verdubbelt ook de kans om zelf met roken te beginnen. Een huishouden waarin wordt gerookt, draagt zo bij aan het in stand houden van de gezondheidsachterstanden over generaties heen.

De gemeente Haarlem, de GGD Kennemerland en DOCK Haarlem welzijnswerk vinden dit niet acceptabel. Samen willen zij de ongunstige wisselwerking tussen generaties in Haarlem Oost doorbreken en zetten ze in op een rookvrij Haarlem Oost. Hiervoor zijn onder andere wijkregisseurs actief zoals Lida Samson. Zij zegt:” Door onze intensieve wijkaanpak in Haarlem Oost hebben we hier echt een push kunnen gegeven.”

Benieuwd hoe ze het aanpakt? Kijk dan deze video over het werk van de werkregisseur rookvrij opgroeien in Haarlem Oost:

Meer weten? Op deze pagina lees je alles over de voortgang van het project Rookvrij opgroeien in Haarlem Oost, de praktijk van de gezonde wijkaanpak. Van startup tot afronding. Rookvrij opgroeien in Haarlem Oost is een experimenteel voorbeeld van wijkgerichte gezondheidsbevordering en richt zich op het versterken van gezondheid en welzijn van bewoners in de wijk Haarlem Oost.

Vanaf 1 juli 2019 maakt PSV de wedstrijden in het Philips Stadion rookvrij. De club kondigde de maatregel vorig jaar al aan en zet door, zo bevestigde algemeen directeur Toon Gerbrands tijdens de nieuwjaarsreceptie van de club. “We krijgen het binnen onze bedrijfstak niet geregeld, dus nemen we zelf maatregelen”, zo sprak hij.

“Roken wordt met ingang van volgend seizoen vanaf een half uur voor de wedstrijd tot een half uur na de wedstrijd niet meer toegestaan”, zo geeft Gerbrands aan. “En tijdens de wedstrijd.” Op het eigen trainingscomplex van PSV is roken al verboden. De Herdgang is sinds 1 juli 2018 al rookvrij omdat PSV roken niet passend vindt bij een topsportomgeving.

Bron: Eindhovens Dagblad

Onderzoekers van de UvA hebben een programma ontwikkeld om rokers te helpen om te stoppen met roken. Met deze online tool krijgen rokers advies op maat om zo hun kans op een succesvolle stoppoging te vergroten. Met financiële steun van KWF kankerbestrijding en in samenwerking met Maastricht University wordt de effectiviteit van deze interventie nu verder onderzocht en kunnen rokers die willen stoppen hieraan bijdragen.

Ondanks alle campagnes om het aantal rokers terug te dringen rookte volgens het Trimbos Instituut vorig jaar nog bijna een kwart van alle Nederlanders van 18 jaar en ouder. Van deze rokers heeft ruim een derde in datzelfde jaar één of meerdere serieuze stoppogingen ondernomen die niet zijn gelukt. Uit onderzoek is gebleken dat rokers die advies op maat krijgen, zoals in de ontwikkelde interventie, een grotere kans hebben om ook daadwerkelijk te stoppen met roken.

Doe mee aan het programma

Het Persoonlijk Advies bij het Stoppen met roken (PAS) programma staat sinds 18 december online. Rokers die willen stoppen worden van harte uitgenodigd om gebruik te maken van het programma. In de komende maanden onderzoekt communicatiewetenschapper Maria Altendorf van de Universiteit van Amsterdam samen met haar onderzoeksteam de (kosten)effectiviteit van het programma. De rokers die de komende maanden deelnemen vergroten hierdoor niet alleen hun kans om hun stoppoging tot een succes te maken, maar dragen ook bij aan dit onderzoek.

Hoe is het programma tot stand gekomen?

Het PAS programma bouwt voort op een eerdere versie van de online tool die aan Maastricht University is ontwikkeld. Naar deze originele versie zijn meerdere onderzoeken gedaan, waaruit is gebleken dat het programma zowel effectief is, het lukt aanzienlijk meer mensen blijvend te stoppen met roken, als kostenbesparend, het programma is goedkoper dan de gebruikelijke zorg via de huisarts/praktijkondersteuner.

In de originele versie van het PAS programma kreeg een roker persoonlijke adviezen, waarbij de inhoud op maat was gemaakt op basis van zijn of haar unieke situatie. In de nieuwe versie wordt er niet alleen rekening gehouden met welke informatie een roker krijgt, maar ook hoe deze informatie aan de roker wordt gegeven. Door rekening te houden met de individuele voorkeuren van rokers hopen de onderzoekers de effectiviteit van het programma verder te verhogen en nóg meer rokers te helpen om te stoppen met roken.

Meer informatie

Deelnemen aan het PAS programma kan via: deelname PAS link.Deelnemers ontvangen een eenmalige cadeaubon van 10 euro.

Voor meer informatie kan er contact worden opgenomen met Maria Altendorf: m.b.altendorf@uva.nl

Als Alliantie Nederland Rookvrij zijn we blij dat de vijf grootste pensioenfondsen nu allemaal zijn gestopt met investeringen in tabak.

Floris Italianer, directeur Hartstichting en voorzitter Alliantie Nederland Rookvrij: “Dit is een fantastische stap op weg naar een rookvrije generatie. Met jaarlijks zo’n 20 duizend sterfgevallen is roken de nummer 1 vermijdbare oorzaak van ziekte en sterfte in ons land. En wekelijks raken honderden kinderen verslaafd aan tabak. Dat pensioenfondsen hun investeringen stopzetten toont weer aan dat roken niet meer bij deze tijd hoort. Wie investeert in de toekomst, weet dat tabak daar niet meer bij hoort. Wij hopen dat andere pensioenfondsen en beleggers in tabak snel volgen.”

De beweging ‘op weg naar een Rookvrije Generatie’ is een initiatief van het de Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds. Met een groeiend aantal partijen en personen werken ze toe naar een samenleving waarin opgroeiende kinderen worden beschermd tegen tabaksrook en de verleiding om te gaan roken. Dat lukt als iedereen samen het goede voorbeeld geeft en de omgevingen waar kinderen komen rookvrij maken. Iedereen kan iets doen. Zo gaan we samen op weg naar een Rookvrije Generatie.