Auteur: Sabine Romijn

Katja Schuurman, Kees van der Spek en Jan Slagter stoppen met roken. 

Voor het vijfde jaar op rij staat de maand oktober in Nederland in het teken van Stoptober; 28 dagen niet roken in oktober. Dankzij de positieve aanpak, de gratis Stoptober-app en de dagelijkse steun van Stoptober via social media hebben al bijna een kwart miljoen Nederlanders de afgelopen jaren meegedaan aan Stoptober. Ook de steun van de stoppers onderling draagt bij aan het succes. Uit onderzoek blijkt dat bijna driekwart van de stoppers Stoptober ook daadwerkelijk volhoudt.

Ambassadeurs
Dit jaar gaan actrice- en presentatrice Katja Schuurman, presentator Kees van der Spek en Omroep MAX-directeur Jan Slagter vanaf 1 oktober de uitdaging aan om 28 dagen te stoppen met roken.  Gelegenheidsroker Katja Schuurman wil graag helemaal stoppen en kijkt er naar uit om dit met alle stoppers samen te doen: “Het is een gewoonte waar ik graag vanaf zou zijn. Samen stoppen is fijn, het sterkt in het volhouden. Het gevoel dat je niet alleen bent en soms even chagrijnig naar elkaar kan kijken en dan elkaar lachend lief omhelzen. Ik ben ook graag een voorbeeld voor anderen, en ook zeker voor mijn dochter.” Schuurman is ook het gezicht van de radio en tv-reclame van Stoptober. Kees van der Spek rookt sinds zijn 16e en weet zeker dat Stoptober hem het laatste zetje kan geven: “Als je een maand kunt stoppen, is de kans dat je echt helemaal kunt stoppen enorm groot.” Voor Jan Slagter is dit een kans die hij met beide handen aangrijpt: “Ik rook al 40 jaar tussen de anderhalf en twee pakjes per dag. Volgend jaar word ik 65 jaar en ik heb het gevoel: het is nu of nooit.”

Aanmoediging staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS)
“Stoppen met roken doe je voor jezelf maar ook voor je kinderen en de familie en vrienden om je heen. Het helpt enorm bij stoppen als je om je heen zo weinig mogelijk mensen een sigaret ziet opsteken. Rookvrij is ondertussen gelukkig steeds gewoner. In de trein, het stadion, op het schoolplein, in en om het ziekenhuis. Sinds deze maand zijn zelfs 550 sportclubs geheel rookvrij. Geweldig nieuws! Stap voor stap brengen we zo samen de eerste rookvrije generatie dichterbij. Ik wens iedereen die meedoet met Stoptober heel veel succes!”

Stoptober werkt!
Uit onderzoek blijkt dat 80% van alle rokers in Nederland graag wil stoppen met roken, maar dit is nog niet zo eenvoudig. Voor een roker lijkt er eigenlijk nooit een juiste gelegenheid om te stoppen. Stoptober creëert dit moment op 1 oktober en biedt met haar programma positieve steun aan iedereen die wil stoppen. Rokers die 28 dagen stoppen met roken hebben 5 keer meer kans om blijvend te stoppen doordat ze hierna door de periode met de zwaarste ontwenningsverschijnselen heen zijn. Bovendien is een periode van 28 dagen goed te overzien.

In de afgelopen vier jaar is gebleken dat Stoptober zo succesvol is door de positieve aanpak, de gezamenlijkheid en de steun die Stoptober stoppers te bieden heeft. Uit onderzoek van het Amsterdam UMC van vorig jaar blijkt dat Stoptober werkt. 70% van de deelnemers heeft Stoptober volgehouden en niet gerookt. Ongeveer de helft daarvan is zelfs na 3 maanden nog steeds gestopt. Dat percentage is vele malen hoger dan een stoppoging zonder hulp. Stoptober is intussen echt een begrip geworden, met 1 oktober als nieuw nationaal stopmoment. Google toont aan dat het aantal zoekopdrachten naar stoppen met roken in oktober minimaal het niveau van 1 januari heeft bereikt.

Nieuwe functionaliteit gratis Stoptober app: chatten
De steun van Stoptober bestaat onder meer uit de gratis Stoptober-app die elke dag berichten stuurt en tips en advies geeft. Dit jaar heeft de app een vernieuwde functionaliteit en kunnen stoppers onderling chatten met elkaar in de app. Daarnaast worden dagelijks tips en berichten gedeeld op de Facebookpagina. Het is ook een belangrijke plek waar gestopte rokers elkaar helpen en steunen.

Stoptober Magazine
Alle deelnemers van Stoptober kunnen het Stoptober Magazine – zolang de voorraad strekt – gratis ophalen bij een Kruidvatvestiging bij hen in de buurt. In het magazine staan inspirerende verhalen van bekende en onbekende Nederlanders en vanzelfsprekend veel tips om de 28 dagen door te komen. Katja Schuurman, Kees van der Spek en Jan Slagter vertellen in dit magazine ook over hun beweegredenen om mee te doen aan Stoptober.

Stoptoberhuis
Van 30 september tot en met 4 oktober laat een groep rokers zich vrijwillig opsluiten om die eerste lastige dagen van Stoptober samen door te komen. De stoppers worden daarbij bijgestaan door stop-coaches en diverse artiesten. Op www.stoptober.tv is te volgen wat er in het huis gebeurt en hoe het de kandidaten vergaat. De kandidaten hebben allemaal hun persoonlijke motivatie om mee te doen. Zo wil bijvoorbeeld Mario graag stoppen voor zijn kinderen: ”Ik kan heel veel alleen, maar ik kan bij het stoppen met roken wel wat hulp gebruiken. Die hulp hoop ik bij het Stoptoberhuis en Stoptober te vinden.” Ook Renate hoopt met hulp van het Stoptoberhuis en Stoptober te stoppen: “Geen excuusjes meer, ik ga ervoor, het is tijd.” Uiteindelijk komt iedereen met hetzelfde doel: samen stoppen met roken en een voorbeeld zijn voor de andere stoppers in het land.

Meedoen aan Stoptober
Iedereen die aan Stoptober wil meedoen kan zich vanaf 7 september inschrijven via de website www.stoptober.nl en kan vanaf 28 september de bijbehorende gratis app downloaden die vanaf 1 oktober dagelijkse steun biedt. De 28-dagen-niet-roken-reis begint op 1 oktober 2018.

Stoptober voor bedrijven
Naast ondersteuning voor individuele deelnemers heeft Stoptober, net als voorgaande jaren, een speciaal aanbod voor bedrijven en organisaties die stoppen met roken bij hun medewerkers onder de aandacht willen brengen. Bedrijven kunnen op bedrijven.stoptober.nl promotiematerialen bestellen en aanvullende trainingen aanvragen.

Initiatiefnemers
Stoptober is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting, het Longfonds, het Trimbos-instituut en GGD GHOR Nederland. Stoptober begon in Engeland. Ook daar is de campagne al jaren een succes.

Vandaag is het rapport HBSC 2017 Gezondheid en welzijn van jongeren (11-16 jaar) in Nederland gepubliceerd. Het HBSC-onderzoek wordt sinds 2001 elke vier jaar uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit Utrecht, het Trimbos-instituut en het Sociaal en Cultureel Planbureau en is samen met de Peilstationsonderzoeken van het Trimbos Instituut de belangrijkst bron voor rookprevalentiecijfers voor jongeren tot en met 16 jaar. 

Het rapport laat zien dat jongeren tussen 2013 en 2017 minder zijn gaan roken. Een vergelijking met de meest recente cijfers over jeugdroken, het Peilstationsonderzoek uit 2015, laat ook een significante afname zien: het percentage jongeren dat ooit in het leven had gerookt nam tussen 2015 en 2017 af van 23 naar 17%, het percentage dat in de laatste maand had gerookt van 11 naar 8% en het percentage dat dagelijks had gerookt van 3 naar 2%. 

ANR voorzitter Floris Italianer reageert op deze cijfers: “Deze nieuwe cijfers laten zien dat het de goede kant op gaat: steeds minder kinderen roken. En roken wordt steeds minder als normaal gezien. Dit zien we ook in de brede maatschappelijke beweging van meer rookvrije sportclubs, speeltuinen en andere plaatsen waar kinderen komen. Maar we zijn er nog niet: elke week raken honderden kinderen verslaafd aan roken. Met de hulp van het Rijk, gemeenten, maatschappelijke organisaties, bedrijven en de kinderen zelf kunnen we voorkomen dat kinderen ooit nog beginnen met roken. Zo werken we toe naar een volledig rookvrije generatie.”

Het HBSC-rapport en bijbehorende persbericht, waarin meerdere thema’s aan de orde komen, zijn te downloaden via https://hbsc-nederland.nl/

Het aantal rookvrije sportverenigingen is flink gegroeid: vanaf 1 september zijn in Nederland meer dan 550 sportclubs rookvrij, terwijl dat er vorig jaar nog ruim 150 waren. Deze stijging is mede te danken aan de steun van de vijf grote buitensportbonden (KNVB, KNKV, KNHB, Atletiekunie en KNLTB) en inzet door gemeenten, die bijdragen aan een Rookvrije Generatie. Dat zoveel clubs ervoor kiezen rookvrij te worden past bij de grote maatschappelijke steun voor rookvrije sport. Maar liefst 8 op de 10 Nederlanders wil dat sportterreinen waar kinderen komen rookvrij zijn[1].

Floris Italianer, directeur van de Hartstichting, is blij met de resultaten. “Roken wordt steeds minder als normaal gezien, en dan vooral in de buurt van kinderen. We zien dat ook gemeenten steeds meer hun verantwoordelijkheid nemen en in gesprek gaan over het rookvrij maken van hun lokale voorzieningen, zoals de sportterreinen. Iedereen wil dat zijn of haar kinderen gezond opgroeien, en roken hoort daar niet bij. Door sport in Nederland rookvrij te maken wordt de sportclub, een belangrijke plek in het leven van opgroeiende kinderen, een écht gezonde omgeving.”

Inmiddels zijn ruim 200 voetbalclubs geheel of gedeeltelijk rookvrij. Maar hockey is relatief gezien het hardst op weg: met 110 clubs is meer dan een derde van alle hockeyclubs rookvrij[2]. De meeste rookvrije sportclubs bevinden zich in Zuid-Holland, Noord-Holland en Gelderland.

[1] Onderzoek uit mei 2018, uitgevoerd door Kantar Public, in opdracht van KWF Kankerbestrijding.

[2] Uitgaande van een totaal aantal hockeyclubs van 322. Bron: site KNHB, 21-08-2018 https://www.knhb.nl/over-knhb/organisatie

In 2040 rookt geen enkele jongere nog. Die torenhoge ambitie komt te staan in het preventieakkoord waarover staatssecretaris Blokhuis (VWS) momenteel onderhandelt met diverse partijen. De aanpak van roken is een belangrijk onderdeel van die afspraken.

In de wandelgangen van een bijeenkomst over preventie zei Blokhuis vanmiddag: ,,In het preventieakkoord ligt de echte focus op 2040, bijvoorbeeld bij roken. Een tipje van de sluier: de doelstelling wordt dat geen enkele jongere dan nog rookt. Dit is wat het kabinet bedoelt met ‘de rookvrije generatie’.”

Momenteel heeft van alle leerlingen van 12 tot en met 16 jaar in het voortgezet onderwijs bijna een kwart (23 procent) ooit gerookt. Het percentage rokers loopt op van minder dan 1 procent in de brugklas naar 40 procent op 16-jarige leeftijd.

Rookvrije schoolpleinen

Bij de aanpak noemt Blokhuis een ‘heel simpel voorbeeld’: ,,Wij geven het onderwijsveld de kans de schoolpleinen rookvrij te maken. Lukt dat niet vóór 2020, dan gaan we dat dwingend voorschrijven per wetgeving. Maar je hoopt dat de cultuuromslag daarvoor heeft plaatsgevonden.”

De bewindsman benadrukt dat het waarmaken van de 0 procentambitie in 2040 betekent dat vooral jongeren met een praktisch opleidingsniveau en lager inkomen niet meer zullen roken; zij zijn nu oververtegenwoordigd in de statistieken.

Blokhuis: ,,De afgelopen vier jaar is er al heel veel bereikt in de aanpak van (beginnen met) roken. Ik denk echter dat er tegen 2040 een samenleving bestaat waarin jongeren zeggen: ,,Vroeger rookten ze, weet je dat nog?”

Bron: Tubantia

De Australische overheid doet er alles aan om het aantal rokers te verminderen. Door accijnsverhoging gaat een pakje sigaretten vanaf 1 september 30 dollar kosten, bijna 20 euro. “Een prijsstijging is de meest effectieve maatregel waardoor mensen minder gaan roken”, zegt professor Marc Willemsen van het Trimbos Instituut. “Een deel van de mensen zal stoppen met roken, een ander deel minderen.” Lees verder.

De gezondheidsfondsen Longfonds, KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting, de Trombosestichting en het Diabetes Fonds slaan hun handen ineen met de onderzoeksoproep Tabaksontmoedigingsbeleid. De oproep is gebaseerd op de onderzoeksagenda tabaksontmoediging van de Alliantie Nederland Rookvrij (ANR), en het accent ligt op beleidsonderzoek.

Matchmakersbijeenkomst

Een toelichting op deze onderzoeksoproep volgt op donderdag 13 september, tijdens een matchmakersbijeenkomst voor onderzoekers, kennisspecialisten en beleidsmedewerkers. Komt u ook?

Zie hier voor meer informatie over deze onderzoeksoproep en voor aanmelding voor de matchmakersbijeenkomst.

Sigaretten zijn nog veel schadelijker voor de gezondheid dan gedacht. In sommige gevallen zijn de gehaltes aan teer en nicotine meer dan 20 keer hoger dan op de sigarettenpakjes staat vermeld.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft voor 100 sigarettenmerken die in Nederland op de markt zijn, de teer-, nicotine- en koolmonoxidegehaltes gemeten met de Canadian Intense methode. Volgens het RIVM geeft de Canadese methode beter weer wat een roker werkelijk inhaleert.

Zeer zorgelijk

“We gingen er natuurlijk al van uit dat de resultaten slecht zouden zijn”, zegt staatssecretaris Blokhuis. “Daarom heeft mijn ambtsvoorganger ook om dit onderzoek gevraagd. Maar eerlijk gezegd ben ik toch van deze harde feiten geschrokken. Dat rokers eigenlijk bij alle sigaretten veel meer gif binnen krijgen dan ze wordt voorgehouden, van 2 tot 26 keer meer, is zeer zorgelijk.”

Op die van één sigaret na, kwamen alle gemeten waarden boven de wettelijk vastgestelde maxima uit. De uitkomsten van het onderzoek per sigaret staan op de website van het RIVM. “Je kunt van alle sigaretten dodelijk ziek worden, een gezonde keuze zit er niet tussen. Maar het is goed om te checken hoeveel gif je nou echt binnenkrijgt van jouw eigen sigaret “, zegt de staatssecretaris.

Hij neemt het onderzoek morgen in ontvangst. Blokhuis maakt zich in de Europese Unie sterk voor gebruik van een nieuwe, eerlijke meetmethode voor sigaretten. De commissie die de huidige methode heeft opgesteld, wordt volgens hem flink beïnvloed door de tabaksindustrie.

De oude test

Het RIVM gaf een aantal weken geleden aan de oude manier van testen veel te slecht te vinden. Onder andere om die reden stapten ze uit de commissies die gaan over de hoeveelheid rotzooi in sigaretten.

Volgens het RIVM was de test niet nauwkeurig genoeg vanwege de gaatjes in de sigarettenfilters. “Door die gaatjes komt er frisse lucht bij de rook en meet je afgezwakte teer-en-nicotinewaarden”, vertelde een onderzoeker begin mei. Een roker drukt die gaatjes dicht tijdens het roken.

NOS op 3 maakte toen een video met een uitleg over de oude testmethode:

Video afspelen01:59Deze machine test jouw sigaretten Bron: NOSFoto: RIVM

De beslissing van supermarktketen Lidl om te stoppen met de verkoop van tabak wordt door de organisaties verenigd in de Alliantie Nederland Rookvrij met instemming ontvangen.

Voorzitter van de Alliantie Nederland Rookvrij Floris Italianer: `Dit is een fantastisch besluit dat wij van harte toejuichen. En niet alleen wij: de meerderheid van de Nederlanders en het nieuwe kabinet is voorstander van een Rookvrije Generatie: een maatschappij waarin niemand meer overlijdt aan de gevolgen van roken en kinderen rookvrij opgroeien.

Lidl is de eerste supermarkt die stopt met de verkoop van dodelijke tabaksproducten. Daarmee is het een voorbeeld voor de sector als het gaat om het beschermen van de jeugd tegen de schadelijke gevolgen van tabak.

De Alliantie Nederland Rookvrij is een initiatief van KWF Kankerbestrijding, Hartstichting en Longfonds. Meer dan honderd andere organisaties hebben zich inmiddels aangesloten.

Italianer: `Ik feliciteer Lidl met deze belangrijke stap en het nemen van deze leiderschapsrol. Andere supermarkten moeten dit voorbeeld volgen.`

Roken is verreweg de nummer één vermijdbare oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. Jaarlijks sterven 20.000 Nederlanders aan de gevolgen van roken. Wekelijks raken honderden kinderen verslaafd aan tabak. Wetenschappelijk is bewezen dat zien roken, doet roken. Hoe minder verkooppunten, hoe minder kinderen in aanraking komen met dit dodelijke product.

31 mei, Wereld Niet Roken Dag

Tabaksontmoediging verdient de hoogste prioriteit en is een verantwoordelijkheid van ons allemaal

Vandaag staan we wereldwijd stil bij de gevolgen van roken. Iedereen weet dat roken slecht is. Toch is tabaksverslaving nog steeds de grootste oorzaak van ziekte en sterfte. Elk half uur sterft er in ons land een ouder, grootouder of andere familielid, vaak al voor het pensioen, als gevolg van een ziekte die door het roken is veroorzaakt. Met meer dan 20.000 doden per jaar is roken en meeroken de grootste bedreiging van de volksgezondheid in Nederland. Het voorkomen van en stoppen met roken zou ons inziens de hoogste prioriteit moeten zijn binnen de zorg. Helaas is de werkelijkheid anders.

Als rokers bij ons komen, is het vaak al te laat. Dagelijks ervaren wij als artsen de ernstige gevolgen van het roken: De man die al jaren klust aan een camper om na zijn pensioen mee door Europa te toeren, maar die zijn pensioen niet haalt. De jonge vrouw met baarmoederhalskanker, die na de behandeling nooit zelf kinderen zal kunnen krijgen. Ouders die hun kindje verliezen door wiegendood, zonder duidelijke oorzaak en dan als arts weten dat roken van de ouders de kans op wiegendood verdubbelt.

Het gaat ons aan het hart hoeveel verdriet roken veroorzaakt. Het grootste deel van onze rokende patiënten is als puber begonnen. Een leeftijd waarop je snel verleid wordt en verslaafd raakt. De sigaret is net zo verslavend als heroïne en cocaïne, maar op meer plekken te verkrijgen dan brood. De sociale besmetting is enorm groot, zeker zolang we sigaretten behandelen als een normaal product en er op zoveel plekken gerookt wordt. Is het dan terecht om te spreken van ‘eigen schuld’ wanneer iemand ziek wordt door het roken? Wij vinden van niet. Het helpen van rokers bij het stoppen met roken en ervoor zorgen dat kinderen beschermd worden en nooit beginnen, is een verantwoordelijkheid van ons allemaal.

Om een statement te maken, zijn wij daarom de straat op gegaan. We confronteren rokers met de gevolgen van het roken en bieden ze hulp aan bij het stoppen. Vanuit het hart, omdat ze het leven meer dan waard zijn. De korte film die hiervan is gemaakt, is vanaf vandaag online en als voorfilm te zien in de Nederlandse bioscopen. Ons doel is om hiermee het bewustzijn te vergroten over de brede schade die door roken wordt veroorzaakt. Daarnaast willen we het geven en vragen van hulp bij stoppen stimuleren.

Stoppen met roken is moeilijk, maar mogelijk. Steun vanuit de omgeving en vanuit zorgverleners, zoals de huisarts, is vaak cruciaal bij het overwinnen van de verslaving.

Onze collega’s in de zorg roepen we daarom op om stelling te nemen, zowel in als buiten de spreekkamer. We benadelen de patiënt als we het roken en de gevolgen niet bespreken. Help voorkomen dat kinderen gaan roken en bied je rokende patiënten hulp aan bij het stoppen of verwijs door. Doe dit zo vaak en vroeg mogelijk, voordat het roken onherstelbare schade heeft aangericht.

Zo redden we samen levens. Het is tijd.

Noor Rikkers, kinderlongarts, Leids Universitair Medisch Centrum
Luc van Lonkhuijzen, gynaecologisch oncoloog, Academisch Medisch Centrum Amsterdam
Joep Teijink, vaatchirurg, Catharina Ziekenhuis Eindhoven
Robert van de Graaf, verslavingsarts, Verslavingszorg Noord Nederland
Wanda de Kanter, longarts, Antoni van Leeuwenhoek, Nederlands Kanker Instituut
Miriam de Kleijn, huisarts-adviseur en epidemioloog, lid van de raad van toezicht Hartstichting
Leonard Hofstra, cardioloog, Cardiologie Centra Nederland,  Bijzonder Hoogleraar Cardiologie VUMC
Ilona Statius Muller, huisarts en initiatiefnemer Amsterdams Rookalarm

Op verkleindekans.nl vind je informatie over het geven en vragen van hulp bij stoppen.

Derdehands rook is de rook die achterblijft nadat een roker klaar is met roken. Ook als je alleen maar buiten rookt, neem je derdehands rook toch aan je kleren, haren en handen mee naar binnen. Jonge kinderen zijn extra kwetsbaar voor de gevolgen van derdehandsrook. Zij stoppen veel dingen in hun mond en kruipen vaak over de vloer. Onderzoekers Jeroen Bommelé en Margriet van Laar betogen in hun artikel over derdehands rook dat zorgprofessionals ouders niet enkel moeten adviseren om buiten te roken, maar hen vooral moeten stimuleren om helemaal te stoppen met roken. Alleen rookvrije ouders zorgen voor een echt rookvrij huis.

Lees hier het hele artikel. Het artikel is een vervolg op de notitie Derdehands rook die in 2017 gepubliceerd werd.