Het is niet meer te verantwoorden dat tabak de komende 8 jaar nog te koop is in tankstations en gemakszaken, zo stellen de directeuren van de Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds. Maar helaas wil het huidige demissionaire kabinet die verantwoordelijkheid doorschuiven naar een volgend kabinet, zo blijkt uit Kamerstukken waarover vandaag wordt gedebatteerd in de Tweede Kamer. Met 20.000 tabaksdoden per jaar is de urgentie zo hoog dat nú moet worden besloten dat de tabaksverkoop per 2028 wordt beperkt tot speciaalzaken.
Afgelopen Pasen, krantenkop: “Jumbo roept paasstollen terug om mogelijk kankerverwekkende stof.” Tegelijkertijd ligt in diezelfde supermarkt een artikel waarvan we al decennialang zeker weten dat het kankerverwekkend is, hart- en vaatziekten en chronische longziekten veroorzaakt: tabak. En oh ja, het product kost jaarlijks 20.000 doden – een kwart overlijdt al voor het pensioen.
Te lang
Een terughaalactie, zoals bij de paasstollen, is voor sigaretten bizar genoeg geen optie. Wat wél kan, is dit dodelijke product zo min mogelijk ruimte geven in de winkelschappen. En wel zo snel mogelijk, door het aantal verkooppunten drastisch te verminderen. Nu staan er voor het terugdringen van verkooppunten al maatregelen gepland. Per 1 juli komt er eindelijk een einde aan de tabaksverkoop in supermarkten. Hiermee slinkt het aantal verkooppunten van zo’n 10.000 naar circa 4.400. Maar de volgende stap laat nog veel te lang op zich wachten. Pas in 2030 wordt tabak verboden in tankstations, en nog eens 2 jaar later (in 2032) in gemakszaken zoals Primera en Bruna.
Gezondheid voorop
Wat we nu nodig hebben is een overheid die de gezondheid van haar burgers en de jonge generatie vooropstelt, beschermt en hier ook naar handelt. Dus niet nog eens acht lange jaren waarin wekelijks honderden kinderen worden verleid door de tabaksindustrie en verslaafd raken aan een product waar 1 op de 2 gebruikers aan overlijdt. Niet nog eens acht jaar waarin rokers worden aangespoord te blijven roken.
Rookvrij de norm
Een meerderheid van de Nederlanders vindt inmiddels dat vanaf morgen sigaretten en vapes alleen nog mogen worden verkocht in tabaksspeciaalzaken om kinderen te beschermen. Bovendien: acht op de tien rokers wil graag van zijn of haar verslaving af, weten we uit onderzoek. Daarmee is de oproep helder: maak nu zichtbaar dat rookvrij in onze samenleving de norm is. En dat tabak en e-sigaretten abnormale producten zijn die niet thuishoren in de schappen van tankstations en gemakszaken, waar kinderen hun eerste Donald Duckies kopen, tieners hun pakketjes wegbrengen of gezinnen een plaspauze houden tijdens een lange autorit.
Cruciale stap
Kortom, Tweede Kamer: toon nu ambitie en eis dat het verkoopverbod in tankstations en gemakszaken al in 2028 ingaat. Het is een cruciale stap die levens gaat redden en een Rookvrije Generatie mogelijk maakt. En het is absurd om die beslissing door te schuiven naar een volgend kabinet.
Hans Snijder (directeur Hartstichting), Carla van Gils (directeur KWF Kankerbestrijding) en Károly Illy (directeur Longfonds), initiatiefnemers van de Rookvrije Generatie