Op dit moment raken iedere week opnieuw honderden kinderen in Nederland verslaafd aan sigaretten. We willen dat kinderen niet meer geconfronteerd worden met dit dodelijke en zwaar verslavende product, want voor ons is rookvrij de norm. Om een Rookvrije Generatie te realiseren is het noodzakelijk dat de verkoop van tabak zo snel mogelijk beperkt wordt bij supermarkten, tankstations en gemakszaken. Bij tankstations en gemakszaken moet dat veel eerder dan in 2030, het jaar dat staatssecretaris Blokhuis noemt in zijn voorstel. Dan blijven alleen tabaksspeciaalzaken over als verkooppunt. 7 op de 10 Nederlanders vindt dat het aantal verkooppunten van sigaretten verminderd moet worden.1 Uit aanvullend onderzoek blijkt dat bijna driekwart van de Nederlanders die willen dat supermarkten en gemakszaken stoppen met de verkoop van tabak, dit binnen 1 jaar gerealiseerd willen zien.2
Het direct beperken van tabaksverkoop tot tabaksspeciaalzaken zou 210.000 mensen van het roken af houden en mogelijk meer dan 100.000 sterfgevallen als gevolg van roken voorkomen.[1] Het beperken van het aantal verkooppunten is hiermee een belangrijke maatregel en een onmisbare component voor het realiseren van een Rookvrije Generatie. Wij roepen de politiek op om hun verantwoordelijkheid te nemen als het gaat om de bescherming van kinderen.
Draagvlak
Het draagvlak voor het verminderen van verkooppunten onder de Nederlandse bevolking is de afgelopen jaren sterk gestegen. 73% van de Nederlanders vindt dat de overheid moet regelen dat tabaksproducten alleen mogen worden verkocht in tabaksspeciaalzaken om te zorgen dat jongeren onder de 18 jaar niet beginnen met roken. 7 op de 10 Nederlandse vindt dat het aantal verkooppunten van sigaretten verminderd moet worden. [2] Uit aanvullend onderzoek blijkt dat bijna driekwart van de Nederlanders die willen dat supermarkten en gemakszaken stoppen met de verkoop van tabak, dit binnen 1 jaar gerealiseerd willen zien.[3]
Drie belangrijke voordelen:
- Minder verkooppunten zorgen ervoor dat kinderen minder makkelijk rook- en dampwaren kunnen kopen[4];
- Uit onderzoek blijkt dat minder mensen gaan roken als ze niet geconfronteerd worden met tabaksproducten[5];
- Minder verkooppunten dragen bij aan het beeld dat rookvrij de norm is. Verkrijgbaarheid van rook- en dampwaren op vrijwel elke straathoek past niet bij hoe schadelijk de producten zijn voor de gezondheid[6];
Nu wettelijke maatregelen nodig, want effectief
De beperking van de verkoop van tabak tot tabaksspeciaalzaken is effectief. Het direct beperken van tabaksverkoop tot tabaksspeciaalzaken zou 210.000 mensen van het roken af houden en mogelijk meer dan 100.000 sterfgevallen als gevolg van roken voorkomen. Om deze reden zijn wettelijke maatregelen nú logisch en noodzakelijk. Immers: hoe eerder maatregelen worden doorgevoerd, hoe sneller de Rookvrije Generatie in zicht komt en hoe meer we ziekte en overlijden door roken voorkomen. Ieder jaar overlijden nog steeds 20.000 Nederlanders aan de gevolgen van roken.
Ook aanverwante producten als de e-sigaret meenemen
We vinden het heel belangrijk dat ook aanverwante producten, zoals de e-sigaret, worden meegenomen bij het verminderen van het aantal verkooppunten. We willen kinderen namelijk net zo goed beschermen tegen deze schadelijke en verslavende producten.
[1] Dit blijkt uit het beleidsvoorstel van staatssecretaris Blokhuis en het onderliggende onderzoek dat in opdracht van het ministerie is uitgevoerd door SEO Economisch onderzoek. Beide Kamerstukken zijn hier te vinden: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2020/11/20/kamerbrief-over-verminderen-van-het-aantal-verkooppunten-van-tabaks-en-aanverwante-producten.
[2] Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd door Kantar in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij, onder 1.358 Nederlanders van 18 jaar en ouder in de periode van 14 t/m 24 februari 2020.
[3] 67% is er voorstander van dat supermarkten stoppen, 71% van hen wil dat binnen een jaar; 63% wil dat gemakswinkels stoppen, 73% van hen wil dit binnen een jaar. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd door I&O Research in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij, onder 1.197 Nederlanders van 18 jaar en ouder in januari 2021.
[4] Zie over het verband tussen verkooppunten en rookgedrag onder jeugd o.a. Marsh et al., ‘Association between density and proximity of tobacco retail outlets with smoking: A systematic review of youth studies’, Health & Place 2020.
[5] STIVORO (2012), De zichtbaarheid van tabaksproducten op verkooppunten. Beschikbaar via: https://www.yumpu.com/nl/document/view/36651089/stivoro-en-kwf-kankerbestrijding-hebben-een-factsheet-
[6] Monshouwer et al. (2014), Verkooppunten van tabaksproducten: synthese van wetenschappelijke kennis en praktijkkennis over de impact van het reduceren van het aantal verkooppunten en het beperken van de zichtbaarheid van tabaksproducten. Utrecht: Trimbos-instituut. Beschikbaar via: https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/rapporten/2014/01/01/verkooppunten-van-tabaksproducten/rapport-verkooppunten-van-tabaksproducten.pdf.