Auteur: Sabine Romijn

Voor deze achtste editie van Stoptober zullen weer tienduizenden mensen de uitdaging aangaan en meedoen aan dit Nationaal Stopmoment. Onder hen ook diverse bekende Nederlanders. Hans Klok, Patricia Paay, Bill van Dijk, Richard Spijkers en Louisa en Rowan zijn in 2021 de ambassadeurs van Stoptober. Inmiddels is deze actie zo groot geworden dat er op 1 oktober meer mensen stoppen met roken dan op 1 januari. Uit onderzoek is gebleken dat mensen vaker gestopt blijven als ze samen met anderen mensen stoppen.

‘Ik rook al veel te lang,’ zegt Hans Klok. ‘In het verleden heb ik al zo vaak gezegd dat ik ga stoppen. Maar het is altijd mijn guilty pleasure geweest. Voor mij was dat sigaretje een moment om tot rust te komen. Maar dat moet afgelopen zijn. Ik voel dat ik in een nieuwe fase in mijn leven zit en dat is dus voor mij het moment om met roken te stoppen. Het geeft ook een extra motivatie dat het nu out in the open is en iedereen op me zal letten.’

Patricia Paay is een paar jaar geleden weer begonnen met roken. Na een stressvolle periode pakte ze een sigaret en al snel werden dat er meer. Met als gevolg dat haar stem een octaaf zakte. ‘Het is tijd om met deze slechte gewoonte af te rekenen. Roken is slecht. Voor je gezondheid, voor je stem, voor alles. Ik heb er ook het volste vertrouwen in dat ik het ga redden.’

‘Poetsers’ Louisa Janssen en haar echtgenoot Rowan stoppen ook op 1 oktober. ‘Ik rook veel te veel,’ zegt Louisa. ‘Gelukkig zijn we met zijn tweetjes, dus we kunnen elkaar motiveren. En hopelijk ook al die andere Nederlanders die deze maand besluiten te stoppen. We doen het met elkaar.’

Zanger en acteur Bill van Dijk rookt al jaren. Een verslaving waar hij graag van af wil. ‘Je bent nooit te oud om te stoppen met roken,’ laat Bill weten. ‘Het zal moeilijk zijn. Maar het lijkt me heerlijk om nooit meer naar sigaret te verlangen.’

Richard Spijkers, heeft meerdere redenen om te stoppen met roken. ‘Ten eerste is het heel slecht voor je gezondheid en ten tweede heb ik er genoeg van om een gesprek of wat dan ook te onderbreken omdat ik niet zonder sigaretten kan.’

Over Stoptober

Stoptober is samen 28 dagen niet roken in oktober. Vanaf 2 september begint de landelijke campagne van Stoptober en vanaf 1 oktober begint de 28 dagen niet roken reis. De verwachting is dat ook dit jaar weer meer dan 50.000 mensen zullen stoppen met roken. Iedereen die aan Stoptober wil meedoen, kan zich vanaf 2 september inschrijven via de website www.stoptober.nl en de gratis Stoptober app downloaden.

Stoptober Magazine

Alle deelnemers van Stoptober kunnen het gratis Stoptober Magazine – zolang de voorraad strekt – ophalen bij een Kruidvatvestiging bij hen in de buurt. In het magazine staan inspirerende verhalen van bekende en onbekende Nederlanders en veel tips om de 28 dagen door te komen.

Het Stoptoberhuis

Van 30 september tot en met 4 oktober laten vijftig rokers zich vrijwillig opsluiten om die eerste lastige dagen van Stoptober samen door te komen. De stoppers worden daarbij bijgestaan door stopcoaches. Op www.stoptober.tv is te volgen wat er in het huis gebeurt en hoe het de kandidaten vergaat.

Stoptober camper

De Stoptober camper rijdt door heel Nederland en komt op drukke pleinen en markten. Deskundigen geven informatie over het stoppen met roken en over Stoptober.

Aanbod voor bedrijven

Naast ondersteuning voor individuele deelnemers heeft Stoptober –net als voorgaande jaren- een speciaal aanbod voor bedrijven en organisaties die stoppen met roken bij hun medewerkers onder de aandacht willen brengen. Bedrijven kunnen op www.bedrijven.stoptober.nl promotiematerialen bestellen en aanvullende trainingen aanvragen.

Stoptober is een initiatief van KWF, het Longfonds, de Hartstichting, Gezondheidsfondsen voor Rookvrij en het Ministerie van VWS. ‘In de afgelopen jaren is uit onderzoek gebleken deze gezamenlijke manier van stoppen werkt. Onderzoek van Amsterdam UMC heeft aangetoond dat 74% van de deelnemers Stoptober succesvol afrondt. 50% rookt na 3 maanden nog steeds niet en 25% is na een jaar nog rookvrij. Dat percentage is 5x hoger dan een stoppoging zonder hulp en steun.’

Voor meer informatie neem contact op met Debbie Prijs van Stoptober (debbie.prijs@stoptober.nl, 06 52 39 59 53) of Inge de Bruijn van Royal Promotions (inge@royalpromotions.nl, 06 28 83 66 47)

Er is een andere pandemie, naast COVID-19, die al decennialang de nummer één vermijdbare oorzaak is van ziekte en sterfte: de tabakspandemie. Ook in Nederland is roken, jaar na jaar, de grootste bedreiging van de volksgezondheid. Bij COVID lukt het de overheid wel om snel de noodzakelijke maatregelen te nemen. Bij roken niet. We houden afstand en dragen mondkapjes. Tegelijkertijd zijn de sterk verslavende en schadelijke sigaretten en e-sigaretten nog overal te koop. Wrang als je bedenkt dat rokers kwetsbaar zijn en daardoor meer kans hebben op een ernstig verloop van COVID.

Daarom slaan artsen in Nederland juist nú alarm. De oproep aan de overheid: ‘Help tabak de wereld uit. Geef dit de hoogste prioriteit in het regeerakkoord.’

Dat begint met bewezen effectieve maatregelen als het drastisch omlaag brengen van het aantal tabaksverkooppunten en het fors ophogen van de prijs van tabak en de e-sigaret. Hulp bij het stoppen met roken moet geboden worden aan alle mensen die verslaafd zijn gemaakt door de tabaksindustrie. Een industrie die zichzelf verrijkt ten koste van gezondheid en levens.

Ieder half uur een tabaksslachtoffer

In Nederland verliezen ieder jaar twintig duizend mensen hun leven door het roken, vaak al voor de pensioenleeftijd. Dat is ieder half uur een tabaksslachtoffer. Daarnaast zijn er op dit moment naar schatting in Nederland een miljoen mensen chronisch ziek door de gevolgen van tabaksgebruik. Al dit lijden wordt pijnlijk voelbaar tijdens de slechtnieuwsgesprekken die artsen dagelijks voeren. Gesprekken die met goed overheidsbeleid voorkomen kunnen worden.

Via een indringende video geven artsen een kijkje in hun spreekkamer vlak voor en na een slechtnieuwsgesprek. Ze roepen de overheid op om tabak de wereld uit te helpen:

Ieder kind heeft recht op een rookvrij leven

De meeste mensen die roken, zijn verslaafd gemaakt als kind. Ook nu zijn dat nog steeds honderden kinderen per week. Daarom is het belangrijk om te voorkomen dat kinderen beginnen. De samenleving laat met de beweging op weg naar een Rookvrije Generatie zien hoe graag ze wil dat kinderen worden beschermd en de wereld Rookvrij wordt. Het vorig kabinet heeft zich achter deze wens van de samenleving geschaard door ‘de Rookvrije Generatie’ als doel op te nemen in het preventieakkoord. Nu is het aan het komend kabinet om de maatregelen fors te verstevigen en versnellen, zodat de Rookvrije Generatie ook daadwerkelijk gerealiseerd kan worden. Hiermee worden de vele slechtnieuwsgesprekken die artsen dagelijks moeten voeren binnenkort geschiedenis.

Ruim de helft van de rokers geeft aan stress te ervaren door de coronacrisis. Veel rokers geven daarbij aan dat zij door de stress meer zijn gaan roken. Dit blijkt uit onderzoek naar roken en corona van het Trimbos-instituut. “Tijdens de eerste golf gaven rokers aan vooral uit verveling meer te zijn gaan roken, nu zien we dat stress een belangrijke factor is.” Aldus Marc Willemsen, programmahoofd Tabaksontmoediging bij het Trimbos-instituut. “Dit is zorgelijk. Het is altijd een goed moment om te stoppen, maar met veel stress kan het lastiger zijn. Het is daarom extra belangrijk dat mensen die willen stoppen goede ondersteuning krijgen.”

Minder rokers, maar mensen die blijven roken, roken meer

In de Leefstijlmonitor die vorige week is uitgekomen, zien is te zien dat het percentage rokers daalt. Willemsen: “Dat is goed nieuws. Er is een groep waarbij het stoppen lukt, ook tijdens corona. Het afgelopen jaar heeft het Trimbos-instituut op drie momenten onderzoek gedaan naar roken en corona: in mei, augustus en in december. In dat onderzoek zien we dat de mensen die roken, wel meer roken dan voorheen.” Tijdens de derde meting (in december) geeft 24% van de mensen die roken aan door de coronacrisis meer te zijn gaan roken, terwijl 16% aangeeft minder te zijn gaan roken. Zo zegt een respondent:

“Voor de coronacrisis rookte ik alleen op feestjes, maar nu rook ik dagelijks. Ik ervaar meer spanning nu ik thuis de kinderen les moet geven, de jongste niet meer naar de opvang kan en ook mijn man thuis werkt.”

Ook het sociale isolement zorgt er bij sommigen voor dat ze meer gaan roken:

“Ik ervaar meer spanning omdat ik weinig tot geen mensen meer ontmoet. Ik mis hierdoor positieve impulsen die gesprekjes vaak brengen. Ik ontsnap dan aan het hier en nu door een sigaret te roken.”

Roker extra kwetsbaar voor corona

In december heeft het Trimbos-instituut mensen die roken gevraagd waardoor zij in de afgelopen 6 maanden aan het denken zijn gebracht om te stoppen met roken. Zij zijn het meest aan het denken gezet door zorgen over hun eigen gezondheid, de prijs van sigaretten en omdat zij graag een beter voorbeeld willen zijn voor hun kinderen.

Esther Croes, arts-epidemioloog bij het Trimbos-instituut: “Het is begrijpelijk dat mensen die roken zich zorgen maken over hun eigen gezondheid. Rokers hebben een minder goede afweer in hun longen. Daarom zijn rokers over het algemeen gevoeliger voor virusinfecties en waarschijnlijk ook voor het coronavirus. Eenmaal besmet lopen zij ook nog eens een groter risico om ernstig ziek te worden.  Een goed moment om te stoppen dus, maar het is wel belangrijk om hulp te zoeken. Je kunt daarvoor de stoplijn bellen (0800-1995), naar de huisarts gaan of informatie vinden via ikstopnu.nl.” 

Onderzoek naar roken en corona

De coronacrisis heeft grote gevolgen voor iedereen. Sommige groepen worden harder geraakt dan anderen. Ook de manier waarop men naar gezondheid kijkt is veranderd. Het Trimbos-instituut vindt het belangrijk dat er voor beleidsmakers, rokers en niet-rokers betrouwbare cijfers zijn over het rookgedrag van mensen in Nederland. Zij hebben daarom aan het begin van de coronacrisis de Monitor Roken en COVID-19 opgezet. Op belangrijke momenten in de crisis vraat het Trimbos-instituut aan rokers in Nederland wat de coronacrisis doet met hun rookgedrag.

Lees meer over roken en corona in het dossier op de website van Trimbos: Trimbos.nl | Roken, het nieuwe coronavirus en COVID-19

Nieuwe cijfers van het CBS laten een daling zien in het aantal rokers in Nederland. In 2020 gaf 20,2 procent van de volwassenen aan weleens te roken, terwijl dit in 2019 nog 21,7 procent was. Dit blijkt uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor 2020 van het CBS, in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut.

1 op 5 volwassenen rookt

Van de volwassenen gaf 20,2 procent aan weleens te roken afgelopen jaar, een daling in aantal rokers ten opzichte van een jaar eerder. Ongeveer driekwart van deze rokers rookt dagelijks (14,9 procent van de algemene bevolking).

Als iemand zelf niet rookt, maar wel de tabaksrook van een ander inademt, noemen we dat meeroken. Het aandeel niet-rokers van 18 jaar of ouder dat aangaf nooit of bijna nooit mee te roken is toegenomen van 75,0 procent in 2019, naar 79,1 procent in 2020. Het aantal niet-rokers dat wel, maar niet elke dag, werd blootgesteld aan rook in de omgeving daalde met 20,1 procent in 2019 naar 16,5 procent in 2020. Het dagelijks meeroken bleef ongeveer hetzelfde ten opzichte van 2019 en kwam voor bij 4,4 procent van de volwassen niet-rokers in 2020.

Nationaal Preventieakkoord

De combinatie van maatregelen en acties voortvloeiend uit het preventieakkoord, zoals accijnsverhoging, display ban, rookvrije omgevingen en stoppen-met-rokencampagnes lijken hun vruchten af te werpen. Nu is het zaak om door te pakken en het aantal rokers zo snel mogelijk verder terug te dringen om een Rookvrije Generatie te realiseren. Zodat kinderen kunnen opgroeien zonder de schadelijke en verslavende gevolgen van tabak of andere vormen van roken.

---

Per 1 oktober is de RET, het Nederlands vervoerbedrijf dat actief is in het stadsvervoer in en om de stad Rotterdam, volledig rookvrij. Zowel voor de OV-gebruiker als voor het eigen personeel. Volgens de huisregels van de RET zijn alle voertuigen, perrons, liften en metrostations al enige jaren geleden rookvrij verklaard. Met ingang van 1 oktober zijn ook alle interne vestigingen van de RET rookvrij. Daarmee biedt de RET nu ook haar medewerkers een volledig rookvrije werkplek.

Vitale collega’s

De RET heeft intern een actief vitaliteitsbeleid, directeur Maurice Unck: ’We besteden al een aantal jaar veel aandacht aan de vitaliteit van onze collega’s. Dat al onze vestigingen nu rookvrij zijn, is hierin een logische stap. Het bieden van den volledig rookvrije werkplek past naadloos in ons beleid. We willen niet alleen dat onze collega’s zich nu goed en gezond voelen, we vinden het ook belangrijk dat ze fit hun pensioen halen.

Stop verkoop tabak

Naast het rookvrij maken van alle interne vestigingen sluit de RET in de toekomst geen nieuwe contracten meer af met huurders die op het station tabak willen verkopen. Hiermee steunt de RET het overheidsbeleid om roken verder te ontmoedigen zoals eind 2018 gepresenteerd in het ‘Nationaal Preventieakkoord’.

Rookvrije Generatie

Met de rookvrije OV-locaties draagt de RET bij aan een rookvrije generatie. Om dit te bekrachtigen tekende RET een partnerovereenkomst met de stichting Gezondheidsfondsen voor Rookvrij, een samenwerkingsverband van Hartstichting, KWF en Longfonds. Zij zijn de initiatiefnemers van ‘de beweging op weg naar een Rookvrije Generatie’. “Zien roken, doet roken. Zeker ook voor al die kinderen die dagelijks met de tram of metro reizen. Daarom is deze stap van grote betekenis. We hopen dat deze belangrijke zet van de RET ook andere regionale vervoersmaatschappijen inspireert om de omgeving én de werkplek rookvrij te maken”, vertelt Michael Rutgers.

Vandaag schenken ProRail en NS de laatste rookpaal aan het Sporwegmuseum. Deze rookpaal is opgenomen in de collectie van het museum, want roken op het station of perron behoort nu tot de geschiedenis. In de stationshallen, trappen, liften en tunnels is roken al sinds 2004 niet meer toegestaan. De afgelopen maand zijn ook alle rookfaciliteiten op de perrons verwijderd, met als gevolg dat vanaf 1 oktober alle stations en perrons volledig rookvrij zijn. ProRail en NS willen hiermee bijdragen aan een rookvrije generatie.

Rookpaal als oplaadpaal

In 2019 zette ProRail de eerste stap naar rookvrije perrons. De afgelopen maand zijn alle rookfaciliteiten verwijderd. ProRail en NS hebben 330 rookpalen op ongeveer 100 van de ruim 400 stations in Nederland weg gehaald. De rookpalen krijgen in de toekomst een nieuwe duurzame bestemming, bijvoorbeeld als oplaadpaal voor elektrische fietsen. Ans Rietstra, COO bij ProRail: “Ik ben trots op de stap die wij hier als spoorsector zetten. Dat heeft heel wat voeten in aarde gehad, want het betekent nogal wat voor mensen die roken, maar we voelen allemaal dat dit het moment is. De sigaret hoort niet meer thuis op de stations.”

Stop verkoop tabak

Bij rookvrije stations en perrons hoort ook de stop van de verkoop van tabak in de stationswinkels. Anneke de Vries, directeur stations bij NS en lid van de Raad van Bestuur vertelt: “Sinds 1 april verkopen we geen rook- en tabakswaren in onze eigen winkels, zoals de Kiosk en de StationsHuiskamer. Ook sluiten we geen nieuwe contracten meer met huurders die op het station tabak willen verkopen.” NS ziet dit als een maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Steeds meer draagvlak voor rookvrij

Om reizigers te informeren maken ProRail en NS gebruik van de digitale schermen op de grotere stations, de stationsomroep, de eigen nieuwspagina’s en social media. Ook worden alle huisregels op de stations aangepast. De spoorbedrijven werken nauw samen met de stichting Gezondheidsfondsen voor Rookvrij. Voorzitter Michael Rutgers: “Uit onderzoek in opdracht van stichting Gezondheidsfondsen voor Rookvrij en uitgevoerd door Kantar weten we dat 67% van de Nederlanders voor een rookvrij perron is. Ruim 10 jaar geleden was dat nog maar 30%. Het is fantastisch om te zien dat NS en ProRail dit grote draagvlak serieus nemen en samen de rookvrije perrons mogelijk hebben gemaakt.”  Om de samenwerking kracht bij te zetten tekenen ProRail en NS een partnerovereenkomst met de stichting Gezondheidsfondsen voor Rookvrij.

Rookvrije generatie

Met de rookvrije stations en perrons willen ProRail en NS bijdragen aan een rookvrije generatie . “Zien roken, doet roken. Zeker ook voor al die kinderen die dagelijks met de trein reizen. Ook daarom is deze stap van grote betekenis. We hopen dat deze belangrijke zet van ProRail en NS ook andere partijen inspireert om de omgeving steeds meer rookvrij te maken”, vertelt Michael Rutgers. Door het schenken van de laatste rookpaal aan het museum verandert de rookpaal van een gebruiksobject in een museumstuk. Peter-Paul de Winter, hoofd collecties van het Spoorwegmuseum: “We zijn ontzettend blij om de laatste rookpaal van NS en ProRail in onze collectie op te nemen. Met een toekomstige “rookvrije generatie” zal de museale waarde van dit object over een aantal jaar alleen maar groter worden. We zullen dit icoon van dan vervlogen tijden ongetwijfeld aan onze bezoeker laten zien.”

Door: NS

Meerderheid Nederlanders wil geen sigarettenverkoop meer in supermarkt

Bijna twee derde (63%) van de Nederlanders vindt dat er minder verkooppunten van tabak moeten komen om roken écht te ontmoedigen.  Iets meer dan de helft (56%) zegt dat de overheid hiervoor maatregelen moet nemen. Op de vraag welke winkel als éérste zou moeten stoppen met de verkoop van tabak antwoord de grootste groep “supermarkten” (42%). 27% vindt dat geen enkele winkel hoeft te stoppen en 10% is juist van mening dat alle winkels,  zouden moeten stoppen met het aanbieden van tabak. Vrijwel iedereen is het erover eens dat tabak wel in tabaksspeciaalzaken verkocht mag blijven worden.

Het zijn vooral stemmers van de coalitiepartijen (VVD, CDA, D66 en CU), GroenLinks en PvdA die positief zijn over het verminderen van verkooppunten. Dit blijkt uit onderzoek door I&O Research in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij, een samenwerking tussen Hartstichting, KWF en Longfonds.*

Het onderzoek is opgezet om te peilen wat Nederlanders vinden van het verminderen van verkooppunten van tabak. Het minder toegankelijk maken van tabak draagt bij aan het realiseren van een Rookvrije Generatie. Het onderwerp staat voor komend najaar ter behandeling op de politieke agenda.

Mensen niet in verleiding brengen om te roken

Iets meer dan 6 op de 10 (62%) mensen vinden het goed als zijn of haar eigen supermarkt zou stoppen met de verkoop van tabak. Van de stemmers op de coalitiepartijen is dat 69%.

Belangrijkste reden is dat je mensen, waaronder kinderen, daardoor niet in de verleiding brengt om te roken. Tabak hoort volgens Nederlanders niet thuis in supermarkten die zich inzetten om mensen gezondere keuzes te laten maken (72%).

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Bijna de helft (46%) vindt dat supermarkten ook de maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben om te stoppen met de verkoop van tabak, blijkt uit het onderzoek. Twee derde (66%) is van mening dat supermarkten moeten meehelpen om ervoor te zorgen dat jongeren niet beginnen met roken. Toch denkt een derde (34%) dat dit niet zal helpen.

Geen rookwaar in de buurt van snoep en schoolagenda’s

Michael Rutgers, voorzitter van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij is ervan overtuigd dat het terugdringen van het aantal verkooppunten effect heeft: “De meeste rokers beginnen in hun tienerjaren. Iedere week raken opnieuw honderden kinderen verslaafd. Om dit te voorkomen moeten we er zo snel mogelijk voor zorgen dat ze minder aan deze verleiding worden blootgesteld. Tabaksproducten zijn geen veilige en normale producten. Ze horen simpelweg niet thuis op plekken waar kinderen en jongeren regelmatig komen, zoals supermarkten of winkels die kinderboeken en schoolspullen verkopen.”

Supermarkten stoer en klanten blijven

Maar 9% van de Nederlanders zou overstappen naar een andere supermarkt als hun huidige supermarkt geen tabak meer verkoopt, blijkt uit het onderzoek. Zes op de tien mensen (59%) vinden het juist stoer als supermarkten stoppen met tabaksverkoop. En ook zijn 7 op de 10 positief over Lidl die in een aantal filialen al is gestopt met het aanbieden van tabak.

Politieke verschillen

Een ruime meerderheid van stemmers op de coalitiepartijen zou het een goede ontwikkeling vinden als hun supermarkt stopt met de verkoop van tabak: VVD 67% , D66 77%, CDA 67% en Christen Unie 77%. Ook meer dan de helft van de stemmers op alle andere partijen is het daarmee eens. Van alle politieke partijen zijn GroenLinks-stemmers het vaakst positief als hun supermarkt stopt met de verkoop van tabak (84%) en PVV-stemmers het minst (34%).

Waar nu te koop

De meeste sigaretten worden gekocht in supermarkten (72%), gevolgd door tankstations (41%), tabaksspeciaalzaken (28%) of gemakszaken (23%).

*Het onderzoek is uitgevoerd in juli 2020 onder 2.444 inwoners van Nederland vanaf 18 jaar en ouder.

Jörgen Raymann, Tjitske Reidinga, Rick Brandsteder, barman Victor Abeln en Estelle Cruijff stoppen op 1 oktober met roken.

Vandaag begint voor de 7e keer de grote actie Stoptober. Nederland wordt opgeroepen om vanaf 1 oktober 28 dagen te stoppen met roken. Meer dan driehonderdduizend mensen deden de afgelopen jaren mee aan dit Nationale Stopmoment dat inmiddels groter is dan dat andere bekende stopmoment, 1 januari.

Onder de noemer ‘Stoppen doen we samen’ stoppen mensen door het hele land echt samen. Ook nu weer geven bekende Nederlanders het goede voorbeeld. Dit jaar zijn dat comedian Jörgen Raymann, actrice Tjitske Reidinga, presentator Rick Brandsteder, First Dates barman Victor Abeln en socialite Estelle Cruijff.

Jörgen Raymann is een gelegenheidsroker, maar het lukt hem maar niet om er helemaal vanaf te komen. Hij ziet Stoptober als een goede stimulans: “Ik wil graag de laatste horde nemen en helemaal van het roken af komen. Ik denk dat het een goede stok achter de deur is om een moment te kiezen waarop velen met mij strijden om ervan af te komen.”

Tjitske Reidinga is al vaak gestopt geweest met roken, maar kwam twee jaar geleden toch weer in de verleiding. Sindsdien rookt ze weer, maar nu is het echt klaar: “Iedereen in mijn directe omgeving zou het fijn vinden als ik niet meer rook. Mijn man en kinderen vinden het ook heel vervelend. Er is niemand die hiervan opknapt, niemand vindt dit leuk. Iedereen wil dat ik ermee ophoud.’

Victor Abeln, de barman uit First Dates, begon met roken door zijn werk in de horeca. Inmiddels rookt hij meer dan een pakje per dag. Hij verwacht dat stoppen zwaar zal worden: “Ik ontbijt met een kop koffie en een sigaret en ik eindig de dag ook graag met een sigaret. Er zijn heel veel rookmomenten die ik ga missen. Waar ik het meest tegenop zie, is de ongemakkelijkheid, het iets in handen willen hebben.”

Estelle Cruijff rookt af en toe: “Ik ben een gelegenheidsroker, maar ook van die laatste sigaretjes wil ik af. Ik ben heel sportief, dus eigenlijk is het stom dat ik nog rook. Dit is de kans om er helemaal van af te komen.”

Voor Rick Brandsteder is het de tweede keer dat hij aan Stoptober meedoet. Dit jaar gaat het wél lukken: “Het is vallen en opstaan, maar de aanhouder wint. Dat wil ik ook meegeven aan mensen. Als het niet lukt, denkt iedereen: ‘Ik kan het niet’, maar als je tóch doorzet, net zoals ik, dan gaat het uiteindelijk gewoon lukken om te stoppen met roken. Ik ben het afgelopen jaar maanden rookvrij geweest. Af en toe op feestjes heb ik dan toch een paar sigaretjes gerookt. Daar wil ik nu ook van af.”

Gratis Magazine
Alle deelnemers van Stoptober kunnen het Stoptober Magazine gratis ophalen bij een Kruidvatvestiging bij hen in de buurt. In het magazine staan inspirerende verhalen van bekende en onbekende Nederlanders en veel tips om de 28 dagen door te komen.

Stoptoberhuis
Dit jaar gaan vanwege de coronamaatregelen niet 50 maar 25 rokers het Stoptoberhuis in van 30 september tot en met 4 oktober. Samen roken ze hun laatste sigaret en onder begeleiding van de coaches komen ze samen de eerste lastige dagen door. Dagelijks zal hier een verslag van worden gemaakt en is hun stoppoging te volgen op stoptober.tv.

Gratis app
Iedereen die aan Stoptober wil meedoen, kan zich vanaf 3 september inschrijven via de website stoptober.nl. Vanaf 28 september is de bijbehorende gratis app te downloaden die vanaf 1 oktober dagelijks steun biedt. De 28-dagen-niet-roken-reis begint op 1 oktober 2020. Gratis webinar voor alle deelnemers aan Stoptober 28 september is er vanaf 20 uur een gratis webinar, te volgen door iedereen die meedoet aan Stoptober en zich inschrijft op Stoptober.nl. Belangrijke tips en aanmoedigingen van coaches, artsen en de deelnemende BN’ers zullen in dit webinar aan bod komen. Ook is er tijdens het webinar gelegenheid om vragen te stellen.

Speciaal aanbod voor bedrijven
Naast ondersteuning voor individuele deelnemers heeft Stoptober, net als voorgaande jaren, een speciaal aanbod voor bedrijven en organisaties die stoppen met roken bij hun medewerkers onder de aandacht willen brengen. Bedrijven kunnen via www.bedrijven.stoptober.nl promotiematerialen bestellen en aanvullende trainingen
aanvragen.

Stoptober is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting, het Longfonds, het Trimbos-instituut en GGD GHOR Nederland en Gezondheidsfondsen voor Rookvrij.

Geïnspireerd door het Landelijk Preventieakkoord zetten steeds meer gemeenten stappen op weg naar een Rookvrije Generatie, een initiatief van het KWF, Hartstichting en Longfonds. Inmiddels zetten ongeveer 200 gemeenten zich in om te voorkomen dat kinderen beginnen met roken. Eind vorig jaar lag dit aantal op 100. De maatschappelijke beweging ‘Op weg naar Rookvrije Generatie’ is op lokaal niveau steeds meer zichtbaar. Ook kunnen gemeenten rekenen op maatschappelijk steun; 65% van de Nederlanders vindt dat gemeenten een rol moeten spelen in het realiseren van een Rookvrije Generatie (vorig jaar was dit nog 61%)¹. Daarom de oproep aan alle gemeenten om activiteiten die bijdragen aan een Rookvrije Generatie vooral te (blijven) ondersteunen. 

Een gemeente kan op verschillende manieren bijdragen aan een Rookvrije Generatie. Zo kan de gemeente een rookvrij-beleid opstellen en stimuleren dat plekken waar veel kinderen komen rookvrij worden. Steeds meer Nederlanders zien namelijk het liefst dat buitenterreinen van kinderopvang (93%), kinderboerderijen (92%), speeltuinen (91%) en buitenzwembaden (79%)¹ geheel rookvrij zijn. In het kader van ‘practice what you preach’ kan de gemeente het terrein van het gemeentehuis rookvrij maken. Ook maken steeds meer gemeenten gebruik van het Ondersteuningstraject Rookvrije Omgeving. Via Ondersteuningstraject Rookvrije Omgeving worden gemeenten door GGD’en ondersteund bij de uitvoering van activiteiten in het kader van de Rookvrije Generatie.

Goed op weg

Uit een onderzoek dat is uitgevoerd onder gemeenten door I&O Research in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij blijkt dat gemeenten zichzelf gemiddeld een 6,4 geven voor de mate waarin ze streven naar een Rookvrije Generatie.² Logischerwijs geven gemeenten die actief zijn op het gebied van de Rookvrije Generatie zichzelf een hoger cijfer dan gemeenten die dat niet zijn. Gemeenten die dit ook beleidsmatig hebben vastgelegd, geven zichzelf een nog hogere score, namelijk een 7,3. Dit geldt ook voor gemeenten die een rol spelen bij het rookvrij maken van locaties. Belangrijke aandachtspunten volgens gemeenten zijn: klein beginnen, niet alleen draagvlak creëren binnen de gemeente en bij de wethouder, maar ook door samen te werken met organisaties in de gemeente. Waarbij de verantwoordelijkheid en eigenaarschap verdeeld worden over deze organisaties.²

“Als VNG hebben we afgesproken met het Rijk dat gemeenten zich inzetten voor een rookvrij-beleid om te komen tot een Rookvrije Generatie. Ik ben blij te merken dat deze afspraken succesvol worden nagekomen. Zo zie ik dat verschillende gemeenten bezig zijn om locaties en zones rookvrij te maken”, Leonard Geluk, algemeen directeur VNG.

Hugo Backx, directeur van GGD GHOR Nederland, noemt de betrokkenheid van gemeenten essentieel: “Bij de realisatie van de Rookvrije Generatie spelen gemeenten een belangrijke rol. Daar krijgen ze nu nog meer steun bij via hun GGD. Dankzij het Ondersteuningstraject Rookvrije Omgeving hebben alle GGD’en extra ruimte om hun gemeenten met menskracht en kennis bij te staan. Om zo de drempel om aan de slag te gaan nog verder te verlagen.” 

Staatssecretaris Paul Blokhuis VWS: “Bij het wijzigen van de Tabaks- en Rookwarenwet is nu duidelijk toegelicht wat de ruimte van gemeenten is om rookvrije plekken aan te wijzen. Ze kunnen bijvoorbeeld via hun lokale verordening (APV) plekken rookvrij maken, zoals bushokjes of openbare terreinen in de buurt van scholen. Het is heel goed nieuws voor onze volksgezondheid dat nu maar liefst 200 gemeenten bezig zijn om stoppen met roken makkelijker te maken en beginnen moeilijker.”

Inspirerende voorbeelden

Rotterdam

Rotterdam heeft toegewerkt naar een Rotterdams Preventieakkoord, Gezond010, waarmee er hard wordt gewerkt aan een gezonde stad. In het akkoord besteedt men ook veel aandacht aan rookvrij. In Rotterdam zijn het familiepark Plaswijckpark, kinderboerderijen en scholen zoals het Grafisch Lyceum rookvrij.  Met Gezond010 draagt Rotterdam bij aan het Nationaal Preventie Akkoord waarin wordt gestreefd naar een Rookvrije Generatie in 2040.   [Bron: Gezond010]

LOSSER

Wethouder Anja Prins van de gemeente Losser onthulde in mei een rookvrij-bord bij het Twents Carmel College, waarmee de gemeente de start aankondigde op weg naar een Rookvrije Generatie. Het idee is om nog zo’n 75 borden te plaatsen op plekken voor onder andere schoolterreinen, speeltuinen en sportlocaties. Met deze actie wil Gemeente Losser de boodschap overbrengen dat rookvrij de nieuwe norm is en dat roken niet meer als normaal gezien mag worden. Scholen moeten per 1 augustus officieel rookvrij zijn, en door middel van de actie helpt gemeente Losser hen op weg.  Aanvullend daarop heeft de gemeente bushaltes rookvrij gemaakt en zo gehoor gegeven aan een oproep van buschauffeurs die hierom vroegen. [Bron: Tubantia]

OPSTERLAND

De gemeente Opsterland heeft richtlijnen voor het speeltuinenbeleid vernieuwd. Gevolg van de nieuwe richtlijnen is dat alle nieuwe speeltuinen vanaf dit jaar al rookvrij zijn en er duidelijkheid is voor het oprichten en beheren van nieuwe speeltuinen. Door nieuwe speeltuinen nu al rookvrij te maken is de gemeente Opsterland een voorloper op het landelijke standpunt. [Bron: Drachtster Courant]

HELMOND

De gemeente Helmond wil het rookvrij opgroeien vanzelfsprekend maken. De sportvereniging en speeltuin is een belangrijke omgeving in het leven van een kind. Een rookvrij buitenterrein geeft kinderen het goede voorbeeld, beschermt kinderen tegen de verleiding om te gaan roken en voorkomt daarnaast het schadelijke meeroken. Daarom reikt de gemeente Helmond waarderingssubsidies uit aan organisaties met een rookvrij buitensportterrein of -speeltuin. [Bron: Gemeente Helmond]

Meer informatie

• Ondersteuningstraject Rookvrije Omgeving
• Rookvrije gemeente

¹Het onderzoek is uitgevoerd door Kantarin opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij, onder 1.358 Nederlanders van 18 jaar en ouder in de periode van 14 t/m 24 februari 2020

²Locatiemonitor gemeenten, 2020, uitgevoerd door I&O Research, in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij

Duurder maken van sigaretten goed middel om roken te voorkomen

Jongeren hebben liever verkering en/of seks met iemand die niet rookt en de helft is voor een totaalverbod op sigaretten. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd door I&O Research onder ruim 1.000 jongeren in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij¹ voor de recent ingevoerde accijnsverhoging. Ruim 8 op de 10 jongeren tussen de 12 – 18 jaar vindt het duurder maken van sigaretten een goed middel om te voorkomen dat leeftijdgenoten beginnen met roken.  Ook denkt 71% dat prijsverhoging een stimulans is om te stoppen met roken. Gezondheid, dat je er eerder dood aan gaat en geld zijn de belangrijkste redenen om helemaal niet te roken. Het onderzoek bevestigt dat de nieuwe generatie rookvrij omarmt en dat niet-roken de norm is. Een mooie ontwikkeling voor Wereld Niet Roken Dag (31 mei) waarin wereldwijd aandacht wordt geschonken aan de gevaren van roken.

Prijsstijging positief effect op stoppen met roken

Jongeren denken dat het duurder maken van sigaretten ervoor zorgt dat minder jongeren beginnen met roken; 90% van de rokers zegt nooit meer sigaretten te kopen als een pakje boven de 15 euro komt; 75% haakt af bij 12 euro en 59% bij 10 euro. Als belangrijkste reden om niet te roken wordt aangegeven: roken is ongezond (69%), je gaat er dood aan (58%), het kost veel geld (44%) en je gaat ervan stinken (31%). Maar ook ‘het is vies’ en ‘slecht voor je conditie’ worden als nadelen van roken genoemd.  “Duurder is beter” en “Als het duur is, schrikt het jongeren die weinig zakgeld hebben af om te beginnen met roken” stellen respondenten.

Sociale relaties zijn belangrijker dan roken

Roken heeft géén stoer imago (80%). Jongeren willen liever geen relatie of seks met iemand die rookt. En 41% van de rokers offert zijn sigaretten op omwille van een niet-rokende nieuwe liefde. Ook voor een (ernstig) zieke naaste, is de helft van de jongeren bereid te stoppen.

Rijbewijs en auto motivatie om te stoppen

De grootste groep rokers uit het onderzoek spaart 416 euro per jaar uit als ze zouden stoppen. Jongeren die elke dag een pakje roken zelfs 2.920 euro per jaar. Ouders die hun kinderen willen overhalen om niet te roken, kunnen dit het beste doen door hier een rijbewijs (49%), auto (26%), meer vrijheid (22%) of een wereldreis (20%) tegenover te stellen, zo blijkt uit het onderzoek.

Helft jongeren voor totaalverbod

60% van de 12 – 15-jarigen ziet een totaalverbod op sigaretten wel zitten; datzelfde geldt voor 49% van de 16 – 18-jarigen. Het onderzoek bevestigt dat de nieuwe generatie rookvrij omarmt. Ook laat het zien dat het verhogen van de prijs van tabak bijdraagt aan een Rookvrije Generatie.

Stoppen met roken is in deze tijd nog meer relevant, want er zijn sterke aanwijzingen dat mensen die roken een grotere kans hebben op complicaties van het coronavirus².

¹Het onderzoek is uitgevoerd in februari 2020 door I&O Research onder 1.008 jongeren tussen de 12 en 18 jaar. Dit gebeurde in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij (voorheen Stichting Alliantie Nederland Rookvrij) een samenwerking tussen de Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds met als doel dat niemand meer (over)lijdt aan de gevolgen van roken. 

² https://www.trimbos.nl/kennis/corona/roken