Van 1981 tot en met 2007 zijn in opdracht van het Longfonds (voorheen Astma Fonds), KWF Kankerbestrijding, de Nederlandse Hartstichting en het ministerie van VWS tien massamediale campagnes gevoerd door STIVORO over het thema meeroken. De invalshoek van de campagnes varieerde van vragen om niet te roken op bepaalde plekken binnen gebouwen (‘Wie rookt is niet gezien’) tot helemaal niet meer binnen roken (‘Roken doe je buiten’). De campagnes waren vaak gericht op het vergroten van de kennis van de schade van meeroken, het versterken van de niet-rokennorm en het versterken van de invoering van wet- en regelgeving over tabak. Opmerkelijk zijn de continue tegenreacties op deze campagnes vanuit de tabaksindustrie. Eén campagne springt eruit vanwege het indrukwekkende resultaat, namelijk de campagne ‘Niet roken waar de kleine bij is’ die liep van 1999 tot en met 2006. In deze periode daalde de meerookprevalentie onder kinderen van 0 tot en met 4 jaar van 48% naar 9%.
Roken doe je buiten (2007)
Campagnejaar: 2007
Onderwerp: Preventie meeroken
Doel: Het meeroken terugdringen en de sociale norm rond niet binnen roken versterken.
Doelgroep: Algemeen publiek met een accent op laag opgeleiden
Middelen: Tv-commercial, radiocommercial, internetsite, banner, tv-spot, PR-acties, sticker, prijsvraag
Reclamebureau: Publicis
Effectonderzoek: RVD MINAZ Intomart Daphne . Campagne Rookvrij de sociale norm (I21). Eindrapportage campagne-effectonderzoek. Den Haag: DPC, Intomart, Daphne, 2008.
Budget: €896.000
Bron: Jaarverslag 2007
* Opmerkelijk
2007: Nominatie Gouden Loekie van de STER. De Gouden Loekie is de Publieksprijs voor de beste of leukste of origineelste tv-reclame van het jaar.
Hou het leuk, hou het rookvrij (2005)
Campagnejaar: 2005
Onderwerp: Preventie meeroken
Doel: Versterken sociale norm: doen en vragen/eisen ‘niet roken bij anderen’ en ‘binnen niet roken’
Doelgroep: Rokers en niet-rokers
Middelen: Tv-commercial, radiocommercial
Reclamebureau: BVH
Effectonderzoek: RVD MINAZ. Campagne Rookvrij de sociale norm (G10). Eindrapportage campagne-effectonderzoek. Den Haag: DPC/TNS NIPO, 2006.
Budget: € 454.000
Bron: Jaarverslag 2005
* Opmerkelijk
Gebruik Belgische commercial
Roken en de werkplek (2003, 2004)
Campagnejaar: 2003, 2004
Onderwerp: Preventie meeroken
Doel: Komen tot niet –rokenbeleid waarin primair aandacht is voor voorkomen van blootstelling aan tabaksrook en de invoering van de Tabakswet (recht op een rookvrije werkplek); secundair: stoppen-met-rokenactiviteiten als service voor meewerkers
Doelgroep: Werkgevers en werknemers
Middelen: Tv-commercial, radiocommercial, billboard, advertentie, handleiding werkgevers, niet-rokenprogramma werkgevers, folder werknemers, training arboadviseurs, folder arboadviseurs, internetsite, nieuwsbrief, PR-beleid, leaflet voor controleurs VWA
Reclamebureau: BVH
Effectonderzoek: RVD MINAZ. Campagne Tabakswet (E11). Eindrapportage bereik- en effectiviteitsonderzoek. Den Haag; RVD MINAZ, 2004.
Budget: €2.330.000, €560.000
Bron: Jaarverslag 2003, 2004
* Opmerkelijk
I.v.m. invoering rookvrije werkplek per 01/01/2004
Roken? Niet waar de kleine bij is (1999 -2006)
Campagnejaar: 1999 – 2006
Onderwerp: Preventie meeroken
Doel: Voorkomen blootstelling omgevingstabaksrook door jonge kinderen
Doelgroep: Zorgverleners, ouders en sociale omgeving van jonge kinderen (0-48 Maanden; vanaf 2004 ook gericht op oudere kinderen)
Middelen: Tv-commercial (2 varianten: vanaf 2004 nieuwe), radiocommercial (2 varianten: vanaf 2004 nieuwe), handleiding zorgverleners incl. protocol (herzien in 2005), nt-2 brochure ouders, brochure omgeving, bureaustandaard, voorlichtingstraining zorgverleners, artikel, T-shirt, sticker, trainer-adviseurs
Reclamebureau: BVH
Effectonderzoek: RVD MINAZ. Campagne Roken? Niet waar de kleine bij is. Tracking. Eindrapportage. Den Haag: RVD MINAZ, 2001.
RVD MINAZ. Campagne Roken? Niet waar de kleine bij is (D17). Eindrapportage. Den Haag: RVD MINAZ, 2002.
RVD MINAZ. Campagne Roken? Niet waar de kleine bij is (F41). Eindrapportage campagne-effectonderzoek. Den Haag: RVD MINAZ, 2005.
RVD MINAZ. Campagne Roken? Niet waar de kleine bij is (H07). Eindrapportage campagne-effectonderzoek. Den Haag: RVD MINAZ, 2006.
Budget: 595.000, 600.000, 500.000 gulden, €500.000, €245.000, €740.000, €143.000, €344.000
Bron: Jaarverslag 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006
* Opmerkelijk
Pilot ging vooraf aan deze campagne.
Samen? Hou het rookvrij! (1993)
Campagnejaar: 1993
Onderwerp: Preventie meeroken
Doel: Voorkomen schade passief roken
Doelgroep: Nederlands publiek
Middelen: Posters, folders, tv-commercial, radiocommercial, promotieteam, opstel- en tekenwedstrijd voor kinderen, thema-uitzending van de TV-dokter, artikel, zeppelin
Reclamebureau: BVH
Effectonderzoek: Publieksonderzoek Nederlandse Kankerbestrijding, 1993 (niet in bezit)
Budget: 149.751 gulden
Bron: Jaarverslag 1993
* Opmerkelijk
In het kader van Europa tegen kanker i.s.m. voorlichtingsbureau van de EG, Nederlandse Kankerbestrijding, de Integrale Kankercentra en CAN.
Laat een ander niet meeroken. Ook niet op het werk (1990/1991, 1992)
Campagnejaar: 1990/1991, 1992
Onderwerp: Preventie meeroken
Reclamebureau: BVH
Effectonderzoek: AGB/Intomart, 1991
Budget: Totaalbudget in 1990/1991 samen met Namens alle niet-rokers in deze ruimte: BEDANKT ROKERS. Laat een ander niet meeroken: 1.301.000/1.254.000, 510.000 gulden
Bron: Jaarverslag 1990, 1991, 1992
Namens alle niet-rokers in deze ruimte: Bedankt rokers (1990)
Campagnejaar: 1990
Onderwerp: Preventie meeroken
Doel: Optimalisering naleving rookverbod. Het behulpzaam zijn van de doelgroep in het vinden van praktische en redelijke oplossingen voor problemen.
Doelgroep: Beheerders en gebruikers van openbare ruimten
Middelen: Poster, folder, brochure, advertentie
Reclamebureau: BVH
Effectonderzoek: –
Budget: Totaalbudget in 1990 samen met Samen stoppen met roken: 1.301.000 gulden
Bron: Jaarverslag 1990
* Opmerkelijk
I.v.m. invoering rookverbod openbare gebouwen per 01/01/1990.
Wie helpt de niet-roker van het roken af? (1987, 1988)
Campagnejaar: 1987, 1988
Onderwerp: Preventie meeroken
Doel: Voorlichten omtrent de problematiek van passief roken. Het bewegen van het particuliere bedrijfsleven om zich vrijwillig te conformeren aan de in de artikelen 9 en 10 (artikelen 10 en 11 nieuw) van de ontwerpTabakswet geformuleerde normen. Het informeren van niet-rokers over hun rechten onder de komende tabakswet.
Doelgroep: Rokers, niet-rokers en het bedrijfsleven
Middelen: Poster, advertentie, brochure, sticker
Reclamebureau: BVH
Effectonderzoek: –
Budget: 412.108, ? gulden
Bron: Jaarverslag 1987, 1988
*Opmerkelijk:
Eind 1987 deed de tabaksindustrie STIVORO een proces aan wegens vermeende misleiding. In 1991 werd STIVORO in het gelijk gesteld. Een inmiddels ingesteld hoger beroep door de tabaksindustrie werd ingetrokken, alle claims en voorwaarden werden losgelaten en de industrie betaalde alle proceskosten
10 miljoen niet-rokers vragen of het wat minder kan (1984, 1985)
Campagnejaar: 1984, 1985
Onderwerp: Preventie meeroken
Doel: Het proces van normversterking versterken. Niet-roken is de norm. Rokers bewust maken van hun verantwoordelijkheid t.o.v. niet-rokers. Indirect bewerkstelligen dat dissonante rokers zich aansluiten bij de meerderheid. Kennis omtrent gevolgen van het passief meeroken verhogen.
Doelgroep: Rokers en niet-rokers
Middelen: Poster, advertentie, brochure, busreclame
Reclamebureau: BVH Effectonderzoek: Effecten gemonitord via Continue Onderzoek Rookgewoonten via TNS NIPO
Budget: 573.000, 545.000 gulden
Bron: Jaarverslag 1984, 1985, 1986
*Opmerkelijk 1984: klacht van de Stichting Sigaretten Industrie (SSI) ingediend bij de RCC – RCC adviseerde STIVORO vrijblijvend om ons voortaan van dergelijke* uitspraken te onthouden, omdat het oorzakelijke verband tussen passief roken en ongezondheid niet was aangetoond.*Uitspraken als ‘Dat meeroken, net als roken ongezond is’, ‘net als de roker krijg je, als niet-roker, schadelijke stoffen binnen’ en ‘meeroken is niet alleen hinderlijk, het is ook nog ongezond’.
1985: klacht van de Stichting Sigaretten Industrie (SSI) en de Vereniging Nederlandse Kerftabakindustrie (VNK) ingediend bij de RCC – voor het eerst in de geschiedenis verklaarde de RCC een klacht van de tabaksindustrie ongegrond. De tabaksindustrie is tegen deze uitspraak in beroep
Wie rookt is niet gezien (1981)
Campagnejaar: 1981
Doel: Beschermen van de niet roker, door deze te steunen in zijn of haar opkomen voor schone binnenlucht, met name in werksituaties.
Doelgroep: Rokers
Middelen: Tv-commercial, brochure, poster, advertentie, sticker, persberichten
Reclamebureau: ?
Effectonderzoek: KUN, Onderzoeksverslag van de campagne Wie rookt is niet gezien. Katholieke Universiteit Nijmegen, 1982.
Budget: 501.000 gulden
Bron: Jaarverslag 1981
* Opmerkelijk:
Bij de Reclame Code Commissie (RCC) zijn twee klachten n.a.v. deze campagne ingediend. Een is ongegrond en een is gedeeltelijk ongegrond verklaard. Deze laatste klacht had betrekking op het hoofdmotto van de campagne, waarvan de RCC dat dit motto niet in strijd was met de goede smaak en het fatsoen, maar wel door zijn ongenuanceerdheid de werkelijkheid zodanig geweld aandeed dat het vertrouwen in reclame erdoor geschaad werd.
